We Wrocławiu obecnie działa kilkanaście instytucji i organizacji żydowskich, które kierują swoje inicjatywy zarówno do Żydów, jak i nieżydowskich mieszkańców miasta i regionu. Zakres ich działań jest zróżnicowany, dzięki czemu osoby zainteresowane historią, kulturą i językami mogą wybrać interesujące wydarzenia z bogatej oferty edukacyjnej. Mimo że po upadku komunizmu we Wrocławiu powstawało wiele żydowskich organizacji, to nie wszystkie przetrwały próbę czasu.
Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu jest spadkobierczynią przedwojennej gminy i obejmuje nie tylko Wrocław, ale także południowo-zachodnią część Polski. W 1996 roku gmina roku była inicjatorką procesu renowacji Synagogi Pod Białym Bocianem, który udało się zrealizować dzięki licznym krajowym i międzynarodowym dotacjom. Od roku 2007 renowacją kierowała natomiast Fundacja Bente Kahan. We Wrocławiu działa także jedyny w Polsce chór synagogalny. Chór Synagogi Pod Białym Bocianem pod dyrekcją Stanisława Rybarczyka powstał w 1996 roku.
Popularyzacją kultury żydowskiej we Wrocławiu zajmuje się Fundacja Żydoteka. Jej działania skupiają się przede wszystkim wokół promowania żydowskiej literatury oraz żydowskiej historii Wrocławia. Prowadzi szereg oprowadzań historycznych po żydowskim Wrocławiu, które przyciągają zarówno wrocławian, turystów, jak i potomków wrocławskich Żydów. Przeczytaj więcej o oprowadzaniach tutaj.
Fundacja założona przez Urszulę Rybicką prowadzi również spotkania literackie oraz wrocławski Klub Książki Żydowskiej realizowany w partnerstwie z Katedrą Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego. Comiesięczne spotkania cieszą się wielką popularnością niezmiennie od 2022 roku. Więcej o nich przeczytasz na profilu Żydoteki. Dodatkowo fundacja prowadzi także szeroko rozumianą działalność edukacyjną – poprzez organizację m.in. wykładów i warsztatów dotyczących kultury i historii Żydów. Działalność ta nie byłaby możliwa bez wsparcia Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny oraz Gminy Wrocław. Fundacja Żydoteka od 2025 roku realizuje również projekt Żydowski Dolny Śląsk, który popularyzuje wiedzę o żydowskim dziedzictwie regionu i jest dofinansowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Widok na ulicę Włodkowica, fot. Daniele Liberati
We Wrocławiu można także studiować judaistykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Katedra Judaistyki im. Tadeusza Taubego kierowana przez doktora Wojciecha Tworka prowadzi studia licencjackie, magisterskie i doktoranckie z zakresu języków, historii i kultury żydowskiej. Środowisko akademickie organizuje wydarzenia kulturalne nie tylko dla swoich studentów, promując kulturę i języki żydowskie. W mieście działa także szkoła żydowska, w której uczniowie poznają język hebrajski i obyczaje żydowskie. Jest to szkoła podstawowa i liceum Etz Chaim (działające w budynku, w którym mieściła się przedwojenna szkoła żydowska).
Festiwal Kultury Żydowskiej Simcha organizowany jest od 2002 roku i jest największym i najstarszym tego typu wydarzeniem we Wrocławiu. Co roku program festiwalu obejmuje nie tylko koncerty, wykłady czy projekcje filmów, ale także spotkania autorskie, lekcje hebrajskiego i jidysz, naukę tradycyjnych tańców czy gotowania potraw kuchni żydowskiej. Każdego roku ważną częścią programu festiwalowego są wydarzenia przedstawiające żydowską tożsamość Wrocławia.
Istotną działalność edukacyjną od 2005 roku rozwija także fundacja Dzielnica Wzajemnego Szacunku Czterech Wyznań, której celem jest prowadzenie dialogu międzykulturowego i integracja mieszkańców Wrocławia niezależnie od ich wyznania i narodowości. W skład fundacji wchodzą przedstawiciele czterech wspólnot wyznaniowych: żydowskiej, prawosławnej, rzymskokatolickiej i ewangelicko-augsburskiej.
Wrocławski oddział Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów działa od 1950 roku. Celem organizacji jest kultywowanie świeckiej kultury żydowskiej, organizowanie wydarzeń okolicznościowych, prowadzenie wykładów i kursów językowych, upamiętnianie ważnych rocznic oraz losów Żydów po II wojnie światowej. Natomiast organizacja dla osób, które przeżyły wojnę, to m.in. wrocławski oddział Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej – zrzesza on polskich obywateli narodowości żydowskiej, którzy podczas wojny walczyli z okupantem. We Wrocławiu znajduje się też oddział Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu, które jest organizacją samopomocową oraz prowadzi działalność kulturalną i edukacyjną.
Nową organizacją działającą na rzecz upamiętnienia cmentarza żydowskiego, który niegdyś znajdował się przy ul. Gwarnej, jest Fundacja Urban Memory. Organizacja ta także popularyzuje wiedzę na temat niemieckich Żydów, organizując wystawę dotyczącą ich dziedzictwa materialnego w kamienicy Oppenheimów.
Kontynuatorem myśli Ferdinanda Lassalle’a, przedwojennego wrocławskiego polityka i założyciela pierwszej partii robotniczej, jest Ośrodek Myśli Społecznej im. Ferdinanda Lassalle’a. Upamiętnieniem działalności katolickiej świętej, która wywodziła się z rodu wrocławskich Żydów, zajmuje się natomiast Towarzystwo im. Edyty Stein. W Domu Edyty Stein przy ulicy Nowowiejskiej można poznać historię i tradycje – w tym żydowskie – rodziny, z której pochodziła.